بررسی الگوهای پایداری در معماری خانه های سنتی مهریز

Authors

محبوبه پوراحمدی

abstract

در جهت ایجاد محیطی پایدار و مناسب زندگی انسان، معماری کویری ایران به اصول و روشهایی دست یافته است که نه تنها تخریب و ضایعه ای را بر محیط تحمیل نمی کند ؛ بلکه فراتر از آن به عنوان عامل کمال بخشیدن به ماده نیز ایفای نقش می نماید . بررسی ویژگی های طراحی کالبدی معماری کویر و مصالح و روشهای اجرایی، نشان میدهد که در طراحی معماری، علاوه بر استفاده از   پتانسیلهای محیطی، از آلودگی و تخریب محیط زیست نیز جلوگیری به عمل آورده و مصداق بارزی از   معماری پایدار است       .   شهرستان مهریز یکی از شهرهای کویری ایران در استان یزد است که به واسطه نزدیکی آن به مظاهر قنات، در آن خانه باغ های زیبایی به وسیله معماران زبردست به وجود آمده است . اقامتگاههای تابستانی عموماً در مسیر حرکت آب قنات احداث شده و بدین ترتیب دارای ویژگی های متفاوتی شده   که شرایط آسایش را برای استفاده کنندگان هم از بعد روانی و هم از بعد جسمانی فراهم م یکند       .   معماران این دیار با زیرکی و ذکاوت، ترفندهایی خاص در آفرینش و خلق عناصر معماری گوناگون و در پارهای موارد منحصر به فرد به کار گرفته اند تا موجبات آسایش و راحتی زندگی انسان کویری را فراهم آورند . این بناها که با گذشت زمان همچنان پابرجا هستند ، در زمان خ ود به بهترین نحو، پاسخگوی نیازهای محیطی، فرهنگی و اقتصادی ساکنان ب وده و بنابراین اصول حاکم بر آن ها میتواند   مبین اصول معماری پایدار باشد       .   این مقاله در پی درک اصول و ارزش های تکرارپذیر حاکم بر معماری خانههای مهریز به عنوان یک معماری پایدار است و استخراج ویژگی های قابل تکرار آن در راستای دستیابی به اهداف معماری پایدار، از اهداف آن به شمار میرود . با فهم کاربردی بودن ارزشهای استخراج شده این نوع از معماری پایدار، میتوان به گونهای از معماری دست یافت که همچون معماری گذشته به خوبی کار میکند و   پاسخگوی نیازهای انسانی است       .   روش این پژوهش ، مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی است و رویکردی توصیفی دارد . برای دستیابی به اهداف مورد نظر، تعدادی از خانه های سنتی مهریز که متعلق به اواخر دوره قاجار و اوایل پهلوی بودند، به دلیل تشابه کالبدی از لحاظ وجود حوضخانه، انتخاب و ارزشهای معماری پایدار   در آنها مورد بررسی قرار گرفت     . این بررسی با در نظر گرفتن سه جنبه پایداری محیطی، پایداری فرهنگی و پایداری اقتصادی که سه جنبه اصلی معماری پایدار ند، صورت پذیرفت     . در انتهای مقاله، اصولی که قابلیت تعمیم پذیری به معماری معاصر ام روز را دارند، در دو قالب احکام اصلی و احکام   فرعی بیان و به عنوان ارزشهای تکرار پذیر معماری سنتی مورد توجه قرار گرفتهاند       .

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

خانه های نیئین؛ جلوهای متمایز از پایداری در معماری

   مقاله حاضر با بررسی مفهوم  "معماری پایدار'' و وجوه گوناگونی که این مفهوم در ارتباط با سایر حوزه‌های وابسته به معماری نظیر سازه و تکنولوژی ساخت می‌آفریند؛ سعی در ارائه تعریفی از معماری پایدار دارد که عمدتاً مفهوم پایداری را از منظر ''ماهیت معماری'' بنگرد. مزیت چنین تعریفی در آن است که بسیاری از آثار معمارانه با سازه‌های ناپایدار یا تکنولوژی رو به اضمحلال، در صورتی که جوهره پایداریِ معمارانه را ...

full text

بررسی هندسه و تناسبات طلائی در معماری ایران (نمونه مطالعاتی: خانه های سنتی شهر تبریز)

بنیاد طبیعت و چیزهایی که در آن هستند بر پایه تناسبات ویژه پی­ریزی شده است و بشر از گذشته های دور در پی کشف این تناسبات بوده است، تا هم به کنجکاوی خود پاسخ دهد و هم از این تناسبات در آفریده های خویش بهره گیری کند. از طرفی هندسه ابزاری مناسب جهت نظم بخشیدن به معماری و برقراری روابط آگاهانه میان اجزای بنا با یکدیگر است تا در عین مرکب بودن، یکپارچگی فضا را به عنوان یک ترکیب خلاق و هدفمند میسر سازد....

full text

نمود اندیشه های اخلاقی-حقوقی در طرح معماری خانه های سنتی ایران

طرح معماری خانه­های سنتی ایران از عوامل مختلفی چون مذهب، فرهنگ، ویژگی­های جغرافیایی، اجتماعی تأثیر پذیرفته است. در این میان توجه به ارزش­ها و اصول اخلاقی و حقوقی برگرفته از احکام دین اسلام باعث کارکردهای معنوی و آرامش­بخش مسکن سنتی شده است. هدف پژوهش بررسی نمود اندیشه­های اخلاقی-حقوقی در ساختار فضایی خانه­های سنتی می­باشد. از این­رو سوال تحقیق این است که، در ساختار فضایی خانه های سنتی ایران اصو...

full text

تأثیر طراحی معماری در بازی نور طبیعی در خانه های سنتی ایران

در معماری سنتی ایران، نور طبیعی که به عنوان تنها منبع روشنایی روز بود، به تأمین روشنایی محدود نشده و از نظر کیفیت بصری و زیبایی فضا نیز مورد توجه معماران بوده است. یکی از نمونه های خوب بازی نورپردازی طبیعی در معماری ایرانی را می توان در خانه های سنتی با فضاهای متفاوت آن یافت. وجود بازشوهای متنوع دیواری و سقفی در این نوع معماری شاهد این ادعاست. به منظور بررسی نقش طراحی معماری و تنوع نورگیرهای مخ...

full text

خوانشی تطبیقی ریشه‌های برخی الگوهای تزئیناتی در معماری سنتی مراکش

تزئینات یکی از شاخص‌ترین مؤلفه‌هایی است که معماری سنتی مراکش با آن شناخته می‌شود و با توجه به اینکه نشانه‌شناسی جریانات تأثیرگذار در حوزه تزئینات با روایی بیشتری نیز انجام می‌پذیرد، پرداختن به ریشه‌شناسی الگوهای تزئیناتی می‌تواند بازنمایی صحیح‌تری از ریشه‌های کلیت معماری مراکش را رقم بزند. مبتنی بر بررسی‌های میدانی صورت گرفته، سه حوزه تأثیرگذاری زیبایی‌شناسی رومی، بربر و اسلامی به الگوهایی تزیی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
شهر و معماری بومی

Publisher: دانشگاه یزد

ISSN 2251-8185

volume 3

issue 3 2013

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023